تفاوت‌های معامله سکه در بازار نقدی و آتی

در بازار سکه، روش‌های متنوعی برای خرید و فروش وجود دارد. تصور کنید می‌خواهید سکه‌ای را با قیمتی مشخص برای آینده بخرید و هزینه آن را همان موقع پرداخت کنید تا در زمان تعیین‌شده تحویل بگیرید یا اینکه پول را بپردازید و بلافاصله سکه را دریافت کنید. معامله سکه به دو شکل رایج بازار آتی و بازار نقدی انجام می‌شود. هرکدام از این روش‌ها مزایا و معایب خاص خود را دارند. بیایید بررسی کنیم که معامله سکه در بازار نقدی و آتی چه تفاوت‌هایی دارد و کدام گزینه برای شما مناسب‌تر است.

بازار نقدی سکه چیست؟

بازار نقدی (Spot Market) سکه بازاری است که در آن سکه‌ها به‌صورت فیزیکی با پرداخت فوری معامله می‌شوند. پس برای خرید سکه در این روش باید حتماً هزینه آن را به‌صورت نقدی پرداخت کنید. در این بازار، معاملات به دو شکل عمده و تک‌فروشی انجام می‌شوند.

معاملات عمده معمولاً بین صرافی‌ها و طلافروشی‌ها در بسته‌های ۱۰۰ عددی یا کمتر انجام می‌شود، درحالی‌که معاملات تک‌فروشی شامل خرید و فروش تعداد محدودی سکه برای اهدافی مثل هدیه یا سرمایه‌گذاری شخصی است.

در بازار نقدی، قیمتی که برای معامله توافق می‌شود، قیمت نقطه‌ای یا Spot Price نام دارد. این قیمت نشان‌دهنده قیمت لحظه‌ای سکه است و ممکن است به‌سرعت تغییر کند، زیرا تحت تاثیر عواملی مثل عرضه و تقاضا، اخبار اقتصادی و سیاسی و وضعیت کلی بازار قرار می‌گیرد.

بازار نقدی سکه چه ویژگی‌هایی دارد؟

بازار نقدی سکه که به بازار نقدی طلا و سکه هم شناخته می‌شود، بازاری است که در آن خرید و فروش سکه‌های طلا به‌طور فیزیکی یا دیجیتال (با پشتوانه فیزیکی) انجام می‌شود. این بازار ویژگی‌های خاصی دارد که آن را از سایر بازارهای مالی متمایز می‌کند. برخی از ویژگی‌های اصلی این بازار عبارت‌اند از:

• تحویل فوری: در بازار نقدی، برخلاف بازار آتی تحویل سکه به‌صورت فوری انجام می‌شود. یعنی خریدار بعد از پرداخت وجه، مالکیت فیزیکی یا قانونی سکه را در همان لحظه به‌دست می‌آورد.
• تعیین قیمت لحظه‌ای: قیمت سکه در بازار نقدی به‌طور آنی و براساس عوامل مختلفی مثل قیمت جهانی طلا، نرخ ارز، نرخ بهره، عرضه و تقاضا و شرایط اقتصادی داخلی تعیین می‌شود.
• حجم بالای معاملات نقدی: این بازار به دلیل نیاز زیاد مردم به طلا و سکه برای سرمایه‌گذاری یا ذخیره ارزش، حجم معاملاتی بالایی دارد.
• نوسانات قیمتی: بازار نقدی سکه به دلیل تاثیر نرخ ارز (به‌ویژه دلار)، قیمت جهانی طلا و وضعیت اقتصادی، همیشه در نوسان است. این نوسانات می‌تواند فرصت‌های خوبی برای سرمایه‌گذاران ایجاد کند، ولی ریسک‌هایی هم دارد.
• نقدشوندگی بالا: یکی از مزایای اصلی بازار نقدی، نقدشوندگی بالای آن است. سکه طلا به‌راحتی و به‌سرعت در بازار سکه نقدی خرید و فروش می‌شود.
• مالیات و کارمزدها: خرید و فروش سکه در این بازار ممکن است شامل مالیات یا کارمزدهایی باشد که خریدار یا فروشنده باید پرداخت کند. این هزینه‌ها بسته به قوانین و شرایط بازار متفاوت است.
• حفظ ارزش سرمایه: سکه طلا به دلیل ارزش ذاتی و پشتوانه فیزیکی‌ای که دارد، در شرایط اقتصادی سخت و تورم به عنوان یک ابزار برای حفظ ارزش شناخته می‌شود. با خرید به‌موقع سکه از بازار نقدی می‌توانید بازده سرمایه خود را افزایش دهید.
• مناسب برای سرمایه‌گذاری بلندمدت: با  وجود نوسانات قیمت، بازار نقدی سکه در بلندمدت به دلیل رشد جهانی قیمت طلا، همچنان یک گزینه امن و مطمئن برای سرمایه‌گذاری محسوب می‌شود.
• اهمیت در فرهنگ ایران: سکه‌های طلا مثل تمام، نیم و ربع سکه بهار آزادی در ایران نه‌تنها برای سرمایه‌گذاری بلکه برای هدیه و نمادی از امنیت مالی در مراسم‌های مختلف استفاده می‌شوند. پس می‌توانید با خرید سکه از بازار نقدی، از آن‌هت برای کاربردهای مختلف استفاده کنید.
• امکان معاملات آنلاین و فیزیکی: علاوه‌بر خرید و فروش سکه در صرافی‌ها و طلافروشی‌ها، بسیاری از پلتفرم‌های آنلاین هم امکان معاملات نقدی سکه‌های طلا را فراهم کرده‌اند. این ویژگی باعث شده است که معاملات سریع‌تر و آسان‌تر انجام شوند و شما بتوانید با پرداخت نقدی، سکه را بلافاصله دریافت کنید.

بازار آتی سکه چیست؟

بازار آتی (Futures Market)، بازاری است که در آن قراردادهای خرید و فروش سکه برای زمان‌های آینده بسته می‌شود. در این معاملات، قیمت و زمان تحویل از پیش تعیین شده و تسویه در تاریخی مشخص در آینده انجام می‌گیرد. این بازار به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند با پیش‌بینی قیمت‌های آتی، سود کسب کرده یا ریسک‌های بازار و نوسانات قیمت را مدیریت کنند.

به‌طورکلی، بازار آتی سکه، بخشی از بورس کالای ایران است که در آن قراردادهای آتی سکه طلا معامله می‌شوند.

بازار آتی سکه چه ویژگی‌هایی دارد؟

بازار آتی سکه یکی از ابزارهای مالی مشتقه است که به شما امکان می‌دهد با استفاده از تحلیل تکنیکال و تحلیل فاندامنتال قیمت سکه طلا را برای یک تاریخ مشخص در آینده پیش‌بینی کنید. این بازار به دلیل ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود طرفداران زیادی دارد. از جمله مهم‌ترین ویژگی‌های آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

اهرم مالی

یکی از ویژگی‌های جذاب بازار آتی سکه، امکان استفاده از اهرم مالی است. شما می‌توانید با سرمایه‌ای کمتر از ارزش کل قرارداد وارد معامله شوید و از نوسانات قیمت سود ببرید. البته این ویژگی ریسک بیشتری نسبت به بازار نقدی دارد.

پوشش ریسک

این بازار به شما کمک می‌کند تا نوسانات قیمت سکه طلا را مدیریت کنید. برای مثال، افرادی که قصد خرید یا فروش سکه در آینده را دارند، می‌توانند از این بازار برای تثبیت قیمت استفاده کنند.

امکان معامله در دو جهت

در بازار آتی سکه، این امکان وجود دارد که هم در جهت صعودی و هم در جهت نزولی معامله کنید. به عبارت دیگر، حتی اگر پیش‌بینی کنید که قیمت سکه کاهش خواهد یافت، می‌توانید از آن سود ببرید.

شفافیت و نقدشوندگی بالا

بازار آتی به دلیل نظارت دقیق و حضور فعال معامله‌گران شفافیت بالایی دارد. همچنین، حجم بالای معاملات باعث می‌شود نقدشوندگی این بازار بسیار مطلوب باشد.

استاندارد بودن قراردادها

قراردادهای آتی سکه براساس استانداردهای مشخصی در بورس کالای ایران تعریف شده‌اند. این استانداردها شامل مواردی مثل مقدار سکه در هر قرارداد، تاریخ سررسید و نحوه تسویه است.

معافیت مالیاتی

معاملات قراردادهای آتی در بورس کالای ایران، به‌عنوان ابزار مالی طبق بند ۲۴ ماده ۱ قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران شامل معافیت مالیاتی است.

برخورداری از نماد معاملاتی مشخص

هر قرارداد آتی با تاریخ سررسید مشخص و یک نماد ویژه در معاملات نمایش داده می‌شود. این نماد شامل نام کالا، ماه و سال قرارداد است و باید توسط هیئت پذیرش تایید شود.

نمادهای معاملاتی قراردادهای آتی سکه طلا با توجه به سال و ماه قرارداد نام‌گذاری می‌شوند. به این ترتیب، هر نماد به شکل GCMMYY است که در آن GC مخفف سکه طلا (Gold Coins) و MM اختصاری ماه قرارداد (با حروف) و YY نشان‌دهنده سال قرارداد است.

بنابراین، شما هر تاریخ سررسید را با نام اختصاری آن می‌شناسید، مشابه سهام که هر نماد، نمایانگر یک سهم خاص است.

ریسک بالاتر نسبت به بازار نقدی

به دلیل وجود اهرم مالی و نوسانات شدید، این بازار ریسک بیشتری نسبت به بازار نقدی دارد و موفقیت در آن نیازمند دانش، تجربه و استراتژی مناسب است.

دوطرفه بودن معاملات

در بازار نقدی، وقتی سکه طلا می‌خرید، امیدوارید که قیمت آن بالا برود تا بتوانید با فروش در قیمت بالاتر سود کنید. به زبان ساده، تنها زمانی سود می‌کنید که قیمت‌ها بالا بروند. ولی وقتی قیمت طلا پایین می‌آید، سودی در کار نخواهد بود و فقط می‌توانید با فروش سکه از ضرر بیشتر جلوگیری کنید.

ولی در قراردادهای آتی، اگر پیش‌بینی کنید که قیمت‌ها بالا می‌روند، می‌توانید سکه را ارزان‌تر بخرید و با قیمت بالاتر بفروشید. حتی اگر پیش‌بینی بازار سکه، کاهش قیمت باشد، می‌توانید سکه را گران‌تر بفروشید و بعد از افت قیمت، دوباره آن را خریداری کنید.

کارمزدهای پایین

کارمزد معاملات در بازار آتی کمتر از بازارهای نقدی است که این موضوع هزینه‌های معاملاتی سرمایه‌گذاران را کاهش می‌دهد.

تفاوت اصلی بازار نقدی و بازار آتی سکه در زمان تحویل و تسویه معاملات است. در بازار نقدی، تحویل و پرداخت قیمت روز سکه بلافاصله انجام می‌شود، ولی در بازار آتی، این فرایند در تاریخی مشخص در آینده انجام می‌گیرد. حالا که با مفهوم و ویژگی‌های بازار سکه نقدی و بازار آتی آشنا شدید، بیایید تفاوت‌های این دو بازار را دقیق‌تر بررسی کنیم.

مقایسه بازار نقدی سکه با بازار آتی؛ کدام بهتر است؟

بازار نقدی و بازار سکه دو بخش اصلی در معاملات سکه طلا هستند که تفاوت‌های زیادی با هم دارند. از جمله ۶ تفاوت مهم این دو بازار سکه عبارت‌اند از:

تفاوت در نوع معاملات و ابزارهای مالی بازار نقدی و آتی

معاملات در بازار نقدی به‌طور مستقیم و فیزیکی انجام می‌شود و خریدار مالکیت واقعی سکه را به‌دست می‌آورد. ولی در بازار آتی، معاملات به‌صورت گواهی سپرده سکه طلا در بورس کالا انجام می‌گیرد که قرارداد آتی بین دو طرف، مالکیت سکه را نشان می‌دهد، ولی خود سکه به‌طور فیزیکی منتقل نمی‌شود.

مقایسه بازار نقدی و آتی از نظر هزینه‌های معاملاتی

در بازار نقدی، خریدار باید هزینه‌های اضافی مثل اجرت ساخت، مالیات بر ارزش افزوده و هزینه‌های نگهداری را پرداخت کنید. ولی در بازار سکه بورس کالا، معاملات از مالیات بر ارزش افزوده معاف هستند، با این حال، برای هر معامله یک کارمزد مشخص دریافت می‌شود.

تفاوت بازار آتی و نقدی از نظر نقدشوندگی

بازار نقدی نقدشوندگی بالایی دارد و شما می‌توانید سکه را به‌راحتی در بازار آزاد بفروشید. ولی در بازار آتی سکه، نقدشوندگی محدودتر است؛ چون برای فروش سکه‌ها در بورس، باید آن‌ها را به حساب کاربری خریدار جدید منتقل کنید که ممکن است زمان‌بر باشد.

مقایسه بازار آزاد و نقدی از نظر تنوع سکه‌ها

در بازار نقدی می‌توان انواع سکه‌های طلا مثل تمام بهار آزادی، نیم‌سکه، ربع‌سکه، سکه‌های یک گرمی و پارسیان را خرید و فروش کرد. ولی در بازار آتی سکه، معمولاً فقط سکه‌های تمام بهار آزادی و ربع‌سکه در بورس کالا معامله می‌شوند.

فرق بین بازار آتی و نقدی از نظر سرعت و سهولت معاملات

در بازار نقدی معاملات به‌صورت حضوری یا دیجیتال انجام می‌شود و ممکن است زمان‌بر باشد. این در حالی است که در بازار سکه، معاملات آنلاین و سریع هستند، ولی نیاز به دسترسی به سامانه‌های معاملاتی بورس کالا دارند.

مقایسه بازار آتی و نقدی از نظر تاثیرپذیری از انتظارات بازار

قیمت‌ها در بازار آزاد تحت تاثیر عواملی مثل نوسانات بازار، عرضه و تقاضا، شرایط اقتصادی، تورم و احساسات بازار قرار دارند. ولی در بازار آتی، قیمت‌ها بیشتر به قیمت جهانی سکه و عرضه و تقاضای بورس و سیاست‌های اقتصادی وابسته‌ هستند.

به‌طورکلی، هر دو بازار سکه نقدی و آتی مزایا و معایب خاص خود را دارد و سرمایه‌گذاری در هر کدام به ریسک‌پذیری، استراتژی و پرتفوی سرمایه‌گذاری شما بستگی دارد.

بازار آتی یا نقدی؛ کدام برای خرید سکه بهتر است؟

در بازار نقدی سکه را به قیمت روز خریداری کرده و بلافاصله پول را پرداخت و دارایی را دریافت می‌کنید. این بازار برای کسانی مناسب است که قصد خرید و نگهداری بلندمدت دارند. چون در این بازار هیچ تاریخ انقضا یا قرارداد پیچیده‌ای وجود ندارد، ریسک کمتری دارد. اگر قیمت سکه بالا برود، به‌راحتی می‌توانید سود کنید.

در بازار آتی هم قراردادی برای خرید یا فروش سکه در تاریخ و قیمت مشخصی در آینده می‌بندید. این بازار معمولاً برای کسانی مناسب است که می‌خواهند از نوسانات قیمت به‌صورت فعال استفاده کنند.

البته، بازار آتی ریسک بیشتری دارد چون ممکن است قیمت در آینده برخلاف پیش‌بینی شما تغییر کند. از این بازار بیشتر برای محافظت از ریسک یا کسب سود از نوسانات کوتاه‌مدت استفاده می‌شود.

اگر به دنبال سرمایه‌گذاری بلندمدت و کاهش ریسک هستید، بازار نقدی گزینه بهتری است. ولی اگر تجربه خوبی در تحلیل بازار و مدیریت ریسک دارید و می‌خواهید از نوسانات بازار بهره ببرید، بازار آتی می‌تواند جذاب‌تر باشد. در نهایت، انتخاب هر کدام به اهداف و استراتژی سرمایه‌گذاری شما بستگی دارد.

جمع‌بندی

بازار آتی و نقدی دو روش مختلف برای خرید و فروش سکه هستند. بازار نقدی مناسب زمانی است که می‌خواهید سریع سکه طلا بخرید و بلافاصله هزینه آن را پرداخت کنید. ولی اگر عجله‌ای برای دریافت سکه ندارید و می‌توانید بازار را به‌طور دقیق تحلیل کنید، بازار آتی می‌تواند فرصت‌های بیشتری برای کسب سود ایجاد کند.

در نهایت این شما هستید که با توجه به ویژگی‌های هر بازار باید تصمیم بگیرید که از کدام یک خرید کنید. در این مطلب تفاوت بین بازار آتی و نقدی را بررسی کردیم. به نظر شما کدام بازار می‌تواند بازده سرمایه بهتری داشته باشد؟ منتظر نظرات شما در بخش دیدگاه‌ها هستیم.

سوالات متداول

ساعات معاملاتی بازار آتی سکه چگونه است؟

ساعات معاملاتی بازار آتی سکه از شنبه تا پنج‌شنبه، از ساعت ۱۰ صبح تا ۵ بعد از ظهر است.

تفاوت اصلی بین بازار نقدی و بازار آتی چیست؟

در بازار نقدی، معاملات به‌طور فوری انجام می‌شود و دارایی‌ها بلافاصله یا حداکثر تا دو روز کاری تحویل داده می‌شوند. ولی در بازار آتی، قراردادها برای تحویل دارایی در تاریخ‌های مشخصی در آینده بسته می‌شوند.

ضمانت انجام معاملات در بازار آتی سکه چگونه است؟

در بازار آتی، بورس مسئول تضمین انجام معاملات است و با استفاده از مکانیزم‌های ضمانت، ریسک‌های طرفین کاهش پیدا می‌کند.