سرمایهگذاری در صندوق‌های ETF طلا چه مزایا و معایبی دارد؟ (باید‌ها و نبایدها)
توسط: سرمایهگذاری در صندوق‌های ETF طلا مزایا و معایب خاص خود را دارد و برای انتخاب بهترین گزینه باید اهداف، استراتژی سرمایهگذاری، میزان تحمل ریسک و شرایط مالی خود را در نظر بگیرید. اگر کنجکاو هستید با نکات مثبت و منفی خرید صندوق قابل معامله طلا در بورس آشنا شوید، این مطلب را از دست ندهید. در این مقاله، ویژگی‌های صندوق‌های ETF طلا را به زبان ساده بررسی می‌کنیم.
طلا بخریم یا صندوق طلا؛ کدام بهتر است؟
سرمایهگذاری در طلا از دیرباز به‌عنوان یکی از روش‌های مطمئن برای حفظ سرمایه و کسب سود در بلندمدت شناخته می‌شود. خرید فیزیکی طلا یکی از این روش‌ها است، ولی در صورت عدم نیاز به نگهداری طلا می‌توانید از روش‌های جدیدتر با دسترسی سریع به بازار مثل خرید صندوق‌های قابل معامله طلا در بورس استفاده کنید. در این روش، به‌جای خرید سکه یا شمش طلا، واحدهایی از صندوق سرمایهگذاری طلا می‌خرید که به‌طور غیرمستقیم نمایانگر سرمایهگذاری شما در طلا هستند و می‌توانید از نوسانات قیمت طلا سود ببرید. در واقع، هیچ‌کدام از این دو روش برتری خاصی نسبت به هم ندارند و انتخاب بستگی به شرایط و اهداف شما دارد. جدول زیر مقایسه‌ای بین خرید فیزیکی طلا و صندوق‌های ای‌تی‌اف طلا ارائه می‌دهد:
| معیار | خرید فیزیکی طلا | صندوق‌های سرمایهگذاری طلا |
|---|---|---|
| نقدشوندگی | نیاز به فروش فیزیکی طلا که ممکن است زمان‌بر باشد | امکان خرید و فروش آسان واحدها در بورس با نقدشوندگی سریع دارد |
| نگهداری و امنیت | نیاز به نگهداری فیزیکی و تامین امنیت دارد که احتمال سرقت یا گم‌شدن را بالا می‌برد | نیاز به نگهداری فیزیکی ندارد، به همین دلیل امنیت افزایش می‌یابد |
| کارمزد و هزینه‌ها | شامل هزینه‌های ساخت، اجرت و مالیات بر ارزش افزوده است | کارمزدهای مدیریتی و معاملاتی کمتری نسبت به خرید فیزیکی دارد |
| سرمایه اولیه | نیاز به سرمایه زیادی برای خرید مقداری طلا دارد | سرمایهگذاری حتی با مبالغ کم (از ۱۰۰ تا ۵۰۰ هزار تومان) امکان‌پذیر است |
| نوسانات قیمتی | به‌طور مستقیم تحت تاثیر نوسانات بازار طلا است | تحت تاثیر نوسانات بازار طلا است، ولی مدیریت حرفه‌ای صندوق می‌تواند نوسانات را کاهش دهد |
| رشد و تنوع سرمایه | تنها سرمایهگذاری در طلا ممکن است | امکان تنوع در سبد سرمایهگذاری (با خرید ETFهای مختلف) وجود دارد |
| شفافیت | قیمت‌گذاری تقریباً شفاف و مشخص است | قیمت‌گذاری کاملاً شفاف از طریق بورس و کارگزاری‌ها ارائه می‌شود |
در نهایت، اگر به دنبال سرمایهگذاری با نقدشوندگی بالا، هزینه‌های کمتر و بدون دردسر نگهداری فیزیکی هستید، صندوق‌های ETF طلا گزینه‌ی مناسبی هستند. ولی اگر ترجیح می‌دهید طلا را به‌صورت فیزیکی داشته باشید و احساس مالکیت برایتان اهمیت بیشتری دارد، خرید طلای فیزیکی انتخاب بهتری خواهد بود.
مزایای سرمایهگذاری در صندوق EFT طلا چیست؟
روش‌های مختلفی برای خرید طلا وجود دارد؛ از خرید فیزیکی انواع طلا گرفته تا اوراق مشتقه و صندوق‌های سرمایهگذاری طلا. با این حال، بسیاری از سرمایه‌گذاران حرفه‌ای خرید صندوق‌های قابل معامله طلا در بورس را یکی از بهترین راه‌ها برای حفظ ارزش پول و کسب سود از نوسانات طلا می‌دانند. این صندوق‌ها مزایای زیادی دارند که برای کاربران جذاب است، از جمله:
۱. دسترسی آسان و سرمایهگذاری با مبالغ کم
در بازار آزاد طلا برای خرید یک قطعه شمش یا زیورآلات، در خوش‌بینانه‌ترین حالت حداقل به یک میلیون تومان نیاز دارید که بخش زیادی از آن صرف اجرت ساخت، کارمزد و مالیات می‌شود. ولی در صندوق‌های ETF بورسی، با سرمایه‌ای بسیار کمتر (حداقل ۱۰۰ هزار تومان) می‌توانید واحدهای طلایی بخرید که ارزش آن‌ها براساس سپرده‌های سکه و شمش طلا و همچنین اوراق ثابت یا مشتقه مبتنی بر طلا تعیین می‌شود. با این روش، حتی افرادی که سرمایه کمی دارند، می‌توانند در بازار طلا سرمایهگذاری کنند و علاوه‌بر حفظ ارزش دارایی، از نوسانات قیمتی در بلندمدت سود ببرند.
۲. نقدشوندگی مناسب و معامله سریع
صندوق‌های ای‌تی‌اف طلا با ارائه شفافیت مالی و نقدشوندگی سریع، تجربه‌ای راحت از سرمایهگذاری را به شما می‌دهند. شما می‌توانید در روزهای کاری بورس (شنبه تا چهارشنبه) به غیر از روزهای تعطیل، درخواست خرید یا فروش صندوق طلا را ثبت کنید و این درخواست‌ها به سرعت انجام می‌شود. در صورت فروش، هزینه شما ظرف حداکثر ۷۲ ساعت به حساب‌تان واریز می‌شود، ولی بعد از یک روز کاری، مبلغ مورد نظر قابل برداشت است. البته باید به یاد داشته باشید که زمان‌بندی معاملات در بورس محدود است و باید در چارچوب زمانی خاصی اقدام کنید، با این حال، معاملات اغلب سریع و به‌صورت آنی انجام می‌شوند.
۳. مدیریت حرفه‌ای و کاهش ریسک
مدیران صندوق‌های ETF طلا با تجربه و تخصص خود، به‌طور حرفه‌ای دارایی‌های صندوق را مدیریت می‌کنند. به همین دلیل، ریسک‌های مرتبط با سرمایهگذاری در طلا کاهش می‌یابد و خطر نوسانات سریع یا تاثیر سیاست‌های جهانی منجر به زیان‌های سنگین نمی‌شود. همچنین، تنوع ابزارهای مالی مثل قراردادهای آتی و اختیار معامله به شما کمک می‌کند با دانش و آگاهی بیشتر وارد بازار طلا شوید و از ضررهای سنگین جلوگیری کنید. به‌طورکلی، عدم مالکیت فیزیکی در ETFها مزیتی بزرگ است، زیرا ریسک‌های مربوط به نگهداری فیزیکی طلا مثل سرقت، آسیب‌پذیری در حمل‌ونقل و هزینه‌های بیمه یا گاوصندوق کاملاً از بین می‌روند.
۴. هزینه‌های پایین و شفافیت مالی
وقتی طلا را به‌صورت فیزیکی خریداری می‌کنید، هزینه‌های مختلفی مثل اجرت ساخت، کارمزد، مالیات و دیگر هزینه‌ها به قیمت اصلی طلا اضافه می‌شود که مبلغ نسبتاً زیادی است. ولی، در خرید صندوق‌های سرمایهگذاری قابل معامله در بورس، تنها باید هزینه‌های معاملاتی و کارگزاری را پرداخت کنید. کارمزد خرید و فروش صندوق‌های طلا در بورس ۰.۰۰۱۲۵ از مبلغ معامله است. ولی، این مبلغ می‌تواند به ۰.۰۰۲۵ از مبلغ معامله هم برسد. برای مثال، اگر قصد خرید واحد صندوق ETF طلا به‌مبلغ ۱۰۰ میلیون تومان را داشته باشید، تنها ۱۲۵ هزار تومان کارمزد پرداخت می‌کنید که در مقایسه با هزینه‌های خرید طلا در بازار آزاد بسیار کم است. همچنین، شفافیت مالی در مورد ترکیب دارایی‌ها، عملکرد و هزینه‌های کارگزاری‌ها از مزایای خرید طلا در بورس است؛ به‌طوری‌که همه هزینه‌ها به‌صورت واضح در پنل معاملاتی شما نمایش داده می‌شود. این شفافیت کمک می‌کند که به‌راحتی ارزش سرمایه‌تان را پیگیری کرده و تصمیمات آگاهانه بگیرید.
۵. تنوع‌بخشی به سبد سرمایهگذاری
سرمایهگذاری در صندوق‌های قابل معامله طلا در بورس ریسک بازار سهام را ندارد و به همین دلیل، ریسک کلی پرتفوی شما کاهش می‌یابد. طلا در زمان رکود اقتصادی، نوسانات ارزی و تغییرات سیاست‌های جهانی عملکرد بهتری دارد و به عنوان یک پناهگاه امن شناخته می‌شود. همچنین، این صندوق‌ها امکان سرمایهگذاری در گواهی‌های سپرده طلا، شمش و ابزارهای مشتقه را فراهم می‌کنند که می‌تواند به افزایش بازدهی کمک کند. به‌طورکلی، شما می‌توانید با تقسیم سرمایه خود بین چندین صندوق ETF طلا ریسک هرکدام را کم کنید. در دنیای سرمایهگذاری، ضرب‌المثل «تخم‌مرغ‌هایتان را همیشه در یک سبد نگذارید» معروف است. با تقسیم سرمایه خود میان صندوق‌های مختلف می‌توانید هم سود بیشتری به‌دست آورید و هم ریسک را کاهش دهید.
معایب سرمایهگذاری در صندوق EFT طلا چیست؟
سرمایهگذاری در صندوق‌های قابل معامله در بورس بدون چالش و عیب نیست، پس باید به آن‌ها توجه کنید. این چالش‌ها می‌توانند بر شرایط مالی و سود شما تاثیر بگذارند، بنابراین قبل از شروع، آن‌ها را جدی بگیرید و در استراتژی خود مدنظر قرار دهید، مثل:
۱. چالش دانش و تخصص؛ سرمایهگذاری هوشمندانه نیازمند درک بازار
برای سرمایهگذاری مطمئن در صندوق‌های قابل معامله طلا باید با بازارهای مالی و عوامل تاثیرگذار بر قیمت طلا آشنا باشید. نوسانات قیمت طلا تحت تاثیر عوامل مختلفی مثل وابستگی به قیمت جهانی، تاثیر سیاست‌های جهانی، حساسیت به نرخ بهره، تورم و بسیاری موارد دیگر قرار دارد. بدون درک این مسائل، تصمیم‌گیری برای خرید صندوق طلا دشوار خواهد بود. همچنین، برای کار با سامانه‌های معاملاتی و کارگزاری‌ها باید با مراحل ثبت‌نام، احراز هویت، خرید و فروش و برداشت وجه آشنا شوید. بنابراین، یکی از چالش‌های اصلی سرمایهگذاری در ETFهای طلا، یادگیری مفاهیم بازار و تحلیل آن است تا بتوانید بهترین صندوق را انتخاب کرده و بیشترین سود را به‌دست آورید.
۲. تاثیرپذیری از عوامل خارجی؛ نوسانات بازار جهانی و اقتصاد کلان
قیمت طلا و در نتیجه ارزش صندوق‌های ETF طلا به شدت تحت تاثیر شرایط اقتصادی جهانی، نوسانات دلار، سیاست‌های پولی بانک‌های مرکزی و رویدادهای سیاسی قرار دارد. برای مثال، اگر بانک‌های مرکزی نرخ بهره را افزایش دهند، ممکن است تقاضا برای طلا به عنوان یک سرمایه امن کاهش یابد. این وابستگی به عوامل خارجی می‌تواند باعث نوسانات شدید در ارزش ETFهای طلا شود و ریسک‌های پیش‌بینی‌نشده‌ای را ایجاد کند. بنابراین، برای سرمایهگذاری مطمئن در این صندوق‌ها، باید تحولات جهانی را به دقت دنبال کنید.
۳. نداشتن مالکیت فیزیکی طلا؛ طلایی در دست شما نیست
در سرمایهگذاری صندوق‌های قابل معامله طلا در بورس هیچ طلای فیزیکی ردوبدل نمی‌شود و شما فقط واحدهایی از صندوق طلا می‌خرید که پشتوانه آن‌ها طلا است. این مسئله برای افرادی که به دنبال مالکیت مستقیم طلا هستند، می‌تواند یک چالش باشد. همچنین، در شرایط بحرانی، داشتن طلای فیزیکی ممکن است مزایایی داشته باشد که سرمایه‌گذاری‌های کاغذی آن را ندارند. برای مثال، معاملات بورس در روزهای تعطیل یا آخر هفته متوقف می‌شود، که می‌تواند نقدشوندگی سرمایه را محدود کند. درحالی که طلای فیزیکی را می‌توانید در صورت باز بودن مغازه‌ها به‌راحتی بفروشید.
۴. محدودیت دامنه نوسان در بورس؛ چارچوب‌های تعیین‌شده در بازار بورس
صندوق‌های قابل معامله در بورس تحت قوانین و محدودیت‌های بازار بورس فعالیت می‌کنند. یکی از این محدودیت‌ها، دامنه نوسان قیمت است که تعیین می‌کند قیمت واحدهای صندوق در یک روز معاملاتی فقط تا ۱۰ درصد افزایش یا کاهش یابد. اگر قیمت سکه و شمش طلا در بازار بیش از ۱۰ درصد تغییر کند، بازدهی یا ضرر صندوق‌های طلا در همان روز حداکثر ۱۰ درصد خواهد بود و امکان نوسان بیشتر وجود ندارد. البته این تغییرات در روزهای بعدی جبران می‌شود. این محدودیت می‌تواند در شرایطی که قیمت جهانی طلا نوسان شدیدی دارد، باعث شود قیمت واحدهای صندوق با تاخیر نسبت به تغییرات بازار جهانی تنظیم شود. در نتیجه، ممکن است امکان خرید و فروش صندوق طلا در زمان مناسب برایتان فراهم نشود.
۵. نداشتن کنترل بر مدیریت دارایی‌ها؛ تصمیم‌گیری در دستان دیگران
مدیریت دارایی‌های پایه صندوق از جمله پیچیدگی قراردادهای آتی، خرید و فروش و امنیت ذخایر طلا بر عهده مدیران صندوق است و شما کنترلی روی دارایی‌های صندوق و نحوه مدیریت آن ندارید. این یعنی سرمایه خود را به دست افراد حرفه‌ای می‌سپارید که می‌تواند هم سودآور باشد و هم پرریسک. اگر مدیران عملکرد خوبی داشته باشند، شما سود می‌کنید، ولی در صورت مدیریت ضعیف، ممکن است دچار ضرر شوید. البته امکان تقلب کمتر از خرید فیزیکی طلا است، ولی حتماً باید به اعتبار و سابقه مدیران صندوق توجه کنید.
چگونه بهترین صندوق ETF طلا را انتخاب کنیم؟
حالا که با مزایا و معایب صندوق‌های قابل معامله در بورس آشنا شدید، برای انتخاب بهترین گزینه باید به چند نکته مهم توجه کنید:
۱. بررسی سابقه عملکرد و بازدهی تاریخی
برای انتخاب بهترین صندوق ETF طلا بررسی عملکرد و بازدهی آن در گذشته بسیار مهم است. با نگاه به سوابق صندوق در ماه‌ها و سال‌های قبل می‌توان فهمید که آیا توانسته در شرایط مختلف، بازدهی خوبی نسبت به شاخص‌های مرتبط با طلا (مثل قیمت جهانی طلا یا شاخص‌های داخلی) داشته باشد. همچنین، میزان نوسانات و ریسک‌های صندوق را هم باید در نظر بگیرید. صندوق‌هایی که بازدهی پایدارتر و نوسان کمتری دارند، معمولاً گزینه‌های مطمئن‌تری محسوب می‌شوند.
۲. توجه به ترکیب دارایی (سکه و شمش) و میزان حباب قیمتی
ترکیب دارایی‌های یک صندوق نشان می‌دهد که در چه بخش‌هایی سرمایهگذاری کرده است. صندوق‌های قابل معامله در بورس شامل ۷۰٪ شمش و سکه طلا، ۲۰٪ اوراق مشتقه و ۱۰٪ سایر دارایی‌ها مثل سپرده‌های بانکی هستند. برخی صندوق‌ها بیشتر روی سکه طلا تمرکز دارند، درحالی‌که برخی دیگر سرمایهگذاری بیشتری روی شمش طلا انجام می‌دهند. این ترکیب می‌تواند بر نقدشوندگی و ارزش ذاتی صندوق تاثیر بگذارد. همچنین، توجه به حباب قیمتی مهم است. حباب قیمتی یعنی تفاوت بین قیمت معامله‌شده صندوق و ارزش خالص دارایی‌های آن (NAV). اگر صندوقی با حباب قیمتی بالا معامله شود، ممکن است خرید آن به‌صرفه نباشد، چون در واقع دارایی را گران‌تر از ارزش واقعی‌اش می‌خرید.
۳. بازدهی صندوق‌های قابل معامله در بورس
بازدهی صندوق‌های ETF دقیقاً برابر با بازدهی سکه و طلا نیست، ولی به آن نزدیک است. برای بررسی بازدهی هر صندوق می‌توانید به سایت مربوطه مراجعه کنید یا نماد آن را در پلتفرم معاملاتی جستجو کنید. پس بهتر است صندوقی را انتخاب کنید که در گذشته عملکرد و بازدهی بهتری داشته است.
۴. ارزیابی نقدشوندگی و حجم معاملات روزانه
نقدشوندگی یکی از عوامل مهم در انتخاب صندوق ETF طلاست. هرچه نقدشوندگی بیشتر باشد، خرید و فروش واحدهای صندوق راحت‌تر انجام می‌شود و قیمت کمتر تحت تاثیر قرار می‌گیرد. حجم معاملات روزانه معیار خوبی برای سنجش نقدشوندگی است؛ صندوق‌هایی با حجم معاملات بالا نقدشوندگی بهتری دارند و نوسانات قیمتی کمتری را تجربه می‌کنند. همچنین، این صندوق‌ها اختلاف قیمت خرید و فروش کمتری دارند که یک مزیت مهم برای سرمایهگذاری محسوب می‌شود.
جمع‌بندی
اگر می‌خواهید سرمایه خود را آنلاین مدیریت کنید، صندوق‌های قابل معامله در بورس می‌توانند گزینه جذابی باشند. ولی برای موفقیت در این مسیر، باید بازار طلا را بشناسید و بتوانید بهترین صندوق را انتخاب کنید. البته، این روش چالش‌هایی هم دارد که ممکن است برای بعضی افراد مناسب نباشد. در این مطلب، مزایا و معایب ETFهای طلا را به زبان ساده بررسی کردیم. به نظر شما وقت آن رسیده که از خرید طلای فیزیکی به سرمایهگذاری در ETFها روی بیاوریم؟ کدام روش برایتان جذاب‌تر است؟ خوشحال می‌شویم نظرتان را در بخش دیدگاه‌ها برای ما بفرستید.
سوالات متداول
۱. آیا هزینه‌های کارمزد صندوق‌های ETF تاثیر زیادی بر بازدهی نهایی دارد؟
کارمزد معاملات صندوق‌های قابل معامله در بورس بسیار کم بوده و بین ۰.۰۰۱۲۵ تا ۰.۰۰۲۵ است، بنابراین تاثیر زیادی بر بازدهی صندوق ندارد.
۲. آیا صندوق‌های ETF طلا برای سرمایهگذاری بلندمدت مناسب هستند؟
بله، چون طلا به‌عنوان یک دارایی امن و ضد تورم در نظر گرفته می‌شود. البته، بهتر است در کنار سایر دارایی‌ها به‌عنوان بخشی از سبد سرمایهگذاری استفاده شود.
۳. چگونه می‌توانم ریسک صندوق‌های ETF را کاهش دهم؟
با انتخاب انواع صندوق‌های قابل معامله طلا در بورس برای تنوع بخشیدن به سبد سرمایهگذاری و بررسی عملکرد گذشته صندوق‌ها و مدیران آن‌ها می‌توانید ریسک سرمایهگذاری خود را کاهش دهید.
۴. بهترین زمان خرید صندوق ETF طلا چه موقع است؟
ارزش واحدهای صندوق طلا مثل طلای فیزیکی با توجه به شرایط اقتصادی و سیاسی تغییر می‌کند و نمی‌توان زمان مشخصی را برای خرید این صندوق‌ها به‌طور ثابت تعیین کرد.
